مطالب ویژه

فهرست کتاب‌هایی که نسیم خلیلی نوشته، بلندبالاست و با «تاریخ صفویه» و «انقلاب مشروطیت ایران» شروع می‌شود و عناوین دیگری مانند «طلای سیاه در مس داستان» و «رواداری فرهنگی در عصر مغولان» را نیز در خود جای می‌دهد. کتاب جدیدش که در لاهیجان منتشر شده، «در مه نشسته بود» نام دارد و مروری بر زندگی و آثار ابراهیم رهبر، نویسنده گیلانی است. گفتنی‌ها را خود او در این مصاحبه می‌گوید و هر توضیحی که درباره کتاب لازم باشد در اختیارمان می‌گذارد.

مجله لاهیجان ـ یاسمن ابراهیمی: قرار بود گیلان قطب کشاورزی باشد، قرار بود صنعتی داشته باشیم که دشمن طبیعت نباشد، قرار بود بهاران بوته‌های چای چونان فرشی سبز زینت‌بخش شهرهای‌مان باشند، تابستان‌ها بوی برنج مدهوش‌مان کند. قرار نبود توتستان‌ها و تلمبارهای کرم ابریشم نابود شود. کمر نوغانداری وقتی شکست که باغ‌های توت از بین رفت.

نامش آلکساندر بوهلر و اهل فرانسه بود. در سفرنامه‌اش نوشت که لاهیجان شهر زیبایی است، بازار بزرگی دارد و کوه‌های نسبتاً بلندی اطراف آن دیده می‌شود. چند جمله بیشتر ننوشت، اما در همین چند جمله نکات جالبی را درباره لاهیجان در قرن سیزدهم خورشیدی ثبت کرد.

آخرین فاتح ایلیاتی ایران چنان که عنوان فرعی‌اش هم نشان می‌دهد پژوهشی درباره زندگی و زمانه آقامحمدخان قاجار است. کسی که بر خاندان زند چیره شد و دولتی را که آنان در جنوب ایران به مرکزیت فارس برپا کرده بودند سرنگون کرد، بقایای دودمان افشار را در خراسان کنار زد و روی ویرانه‌های هشت دهه جنگ داخلی، سلطنت تازه‌ای در ایران برپا کرد. خان قاجار، فاتحی متعلق به دنیای فاتحان ایلیاتی بود که سوار بر اسب و بعد از چند سال جنگ و لشکرکشی قدرتش را به سراسر این سرزمین گسترش داد و هر که را سد راهش بود یا به اطاعت کشید یا فروشکست.

به روایت عموم مورخانی که درباره انقلاب مشروطه ایران نوشته‌اند، گیلان در تاریخ مشروطیت ایران نقش مهمی ایفا کرد و یکی از چند ایالت پیشرو در کشور ما بود. کوشش مشروطه‌خواهان و هواداران انقلاب، رشد و ترقی انسان ایرانی و ایجاد بستری برای زیست انسانی‌تر بود. زنان گیلانی نیز در این کوشش سهم چشمگیری داشتند و فراتر از همه محدودیت‌ها و موانع، برای حق و حقوق خودشان جنگیدند.

درباره آنچه در این چند ماه اخیر در کشور روی داده و گوشه‌هایی از آن را در استان و شهر خودمان هم دیدیم، گفتنی بسیار است و می‌شود از زوایای مختلف درباره‌اش بحث و صحبت کرد. که در هر کدام از این گفته‌ها، رگه‌هایی از حقیقت وجود دارد و ما تصمیم گرفتیم این «رگه‌های حقیقت» را استخراج و در سه محور دسته‌بندی کنیم تا به روایتی نسبتاً واقعی و منصفانه از این ماجرا برسیم. اصلاً مدعی نیستیم که این گزارش همه حقیقت را بیان می‌کند، اما تلاش کردیم در حد بضاعت خودمان تصویری درست و عاری از تعصب به خوانندگان‌مان عرضه کنیم.

مهدی مهدوی متولد ۱۳۶۸، شاعر و نقاش لاهیجانی، کارشناس حقوق و کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی‌است. او که از ۱۳۷۵ به نوشتن مشغول است در سال ۹۷ اولین مجموعه شعر خود با نام خاورمیانه‌ غمگین را منتشر کرد و به تازگی نیز دومین مجموعه‌ شعرش با عنوان پراکنده‌ها و پرندگانی‌از این دست منتشر شده است. به همین بهانه با او به گفت‌وگو نشستیم و از او درباره پراکنده‌ها و پرندگانی ‌از این دست، و همچنین گذر از سال‌های شاعری‌اش شنیدیم.

در ماجرای آتش‌سوزی تالاب امیرکلایه (اواسط شهریور ۱۴۰۱) شاهد نقش‌آفرینی فعالان اجتماعی و رسانه‌ای شهرستان بودیم که می‌کوشیدند با اطلاع‌رسانی سریع و تاکید بر حساسیت ماجرا، مدیران استانی را به گرفتن تصمیمات لازم و انجام اقدامات موثرتر وادار کنند. یکی از این فعالان اجتماعی و رسانه‌ای، محبوبه امین‌پور بود. درباره آنچه در آن روزها گذشت و درس‌هایی که باید از آن تجربه آموخت با او به گفت‌وگو نشستیم.

قبل از هر چیز، این پرسش پیش می‌آید که استادی مثل او، با این سابقه و اعتبار چرا در گیلان مقیم شد و لاهیجان را برای زندگی انتخاب کرد؟ برای او که می‌توانست هرجای دیگری، نه فقط در ایران، که در دنیا را برای اقامت انتخاب کند، چه دلیلی وجود داشت که همشهری ما شد؟

مسأله ما، نه بحث درباره تاریخچه برگزاری این جشنواره است، نه تشکر از زحمات کسانی که در برگزاری این رویداد هنری و فرهنگی نقش داشته و دارند. بحث ما، بحث ضرورت‌ها و دلایل برگزاری این جشنواره است، و جستجوی پاسخ این پرسش که چه نیازی به جشنواره‌ای مثل جشنواره تئاتر شهروند لاهیجان داریم؟ صادق‌حسنی، در گفت‌وگو با مجله ما با دقت و حوصله به موضوع این بحث پرداخت و مهم‌ترین مسائل موجود را توضیح داد.